دکتر سعید پیرمرادی
روانشناس و متخصص خانواده درمانی
سخن اول
خدمات روانشناختی و روان درمانی به تدریج به بخشی از زندگی انسان ها تبدیل شده است. مراجعه به این نوع خدمات همچون ایام گذشته فقط به اقشار شهرنشین و تحصیلکرده محدود نمی شود، بلکه به شکل فراگیری در همه اقشار در حال رشد است. با این حال هنوز پیشداوری های منفی درباره مراجعه به روانشناس بطور کامل از بین نرفته است. این در حالی است که مراجعه به پزشک، مشاور تغذیه و زیبایی و مانند آن بدون هیچ مانع درونی و بیرونی انجام می شود. برخی انسان ها حتی هنگامی که با مشکلات جانفرسای روانی درگیر هستند، صرف هزینه زمانی و مالی در این مورد را اتلاف وقت و پول می انگارند و متأسفانه عواقب سخت و مخرب عدم مراجعه به روانشناس و مشاور را برای مدت ها به جان می خرند. اما علم روز بر این نکته تأکید می ورزد که سلامت عمومی انسان در پرتو توازن و تعادل میان عملکردهای جسمی- روانی و اجتماعی بدست می آید. این همان مقوله ای است که در دنیای علم به رویکرد biopsychosozial اشتهار دارد. در این معنا سلامت روان شایسته همان میزان اهمیتی است که برای موضوعات جسمی و شرایط اجتماعی- اقتصادی قائل می شویم.
اما آیا براستی انسان ها همان بهایی را که به موضوعات دیگر زندگی می دهند، برای مقولات روانی و آرامش درونی خویش نیز قائلند؟ طراوت و شادابی پوستمان بسیار زیبا و با اهمیت است، اما آیا به همان میزان و یا حتی کمتر از آن به طراوت و شادابی روانمان نیز دقت می کنیم؟ چیدمان دلخواه منزل، تجهیزات اتوموبیل و آخرین مدل موبایل باعث آرامش و شادی بیشتر در زندگی است و البته خوب، اما آیا اندکی نیز به نظم و چیدمان دستگاه روان خودمان فکر می کنیم؟ با دقت فراوان مراقب تعویض فیلتر روغن اتوموبیل هستیم، فیلتر روح و روانمان چطور؟ آیا همانگونه که در سنت پسندیده خانه تکانی شب عید، ابزار و وسایل زائد موجود را بیرون ریخته و وسایل دیگر و در و پنجره های خانه را نظافت می کنیم، زمانی هم به خانه تکانی فکری- روانی- رفتاری خود اختصاص می دهیم؟ آیا رفتارها، عادات، افکار و هیجانات خویش را همچون ابزار و وسایل خانه زیر و رو می کنیم تا گرد و غبار آن را بزداییم، یا عادات ناپسندی که باعث رنجش خود و اطرافیانمان هست را بدور انداخته و همچون وسایل شیک و آخرین مدل خانه، عادات و رفتارهای تازه و بهتر جانشین آن ها کنیم؟ آیا . . . آیا. . . ؟
دلایل مراجعه به روانشناس و مشاور
●مشکل یا بیماری
موقعی که با مشکل و یا بیماری درگیر هستیم که به تنهایی قادر به رفع و درمان آن نیستیم. طبیعی است که انسان نمی تواند به همه موارد زندگی اشراف و بر آن ها تسلط داشته باشد و همانگونه که هنگام معده درد به پزشک داخلی، هنگام دعوای حقوقی به وکیل و هنگام خراب شدن کامپیوتر به مهندس مربوطه مراجعه می کنیم، هنگام درگیر شدن با مشکلات و بیماری های روانی نیز مراجعه به روانشناس لازم و قابل توصیه است.
●ارتقای کیفیت زندگی
بسیاری از مواقع مفید است جهت ارتقای کیفیت زندگی و دریافت مشورت با یک روانشناس ملاقات نمود. بنابراین برای مراجعه به روانشناس و مشاور نباید الزاما دارای مشکل و یا بیماری خاص بود. شاخه نسبتاً جدید «روانشناسی سلامت» دقیقاً به همین موضوع عنایت دارد، یعنی بالا بردن سطح کیفی زندگی و بهداشت روان بوسیله کسب مهارت های جدید.
●پیشگیری
پیشگیری همیشه کم هزینه تر از درمان است. بسیاری از مشکلات و بیماری ها پیش آگهی های مشخصی دارند. بهتر است قبل از بروز مشکلات و در صورت بروز آن ها، جهت پیشگیری از مزمن شدن مشکلات که به مراتب هزینه های زمانی و مالی بیشتری در بر خواهد داشت، با مراجعه به موقع به روانشناس از عوارض قابل پیشگیری جلوگیری کنیم.
خدمات روانشناختی و روان درمانی به تدریج به بخشی از زندگی انسان ها تبدیل شده است. مراجعه به این نوع خدمات همچون ایام گذشته فقط به اقشار شهرنشین و تحصیلکرده محدود نمی شود، بلکه به شکل فراگیری در همه اقشار در حال رشد است. با این حال هنوز پیشداوری های منفی درباره مراجعه به روانشناس بطور کامل از بین نرفته است. این در حالی است که مراجعه به پزشک، مشاور تغذیه و زیبایی و مانند آن بدون هیچ مانع درونی و بیرونی انجام می شود. برخی انسان ها حتی هنگامی که با مشکلات جانفرسای روانی درگیر هستند، صرف هزینه زمانی و مالی در این مورد را اتلاف وقت و پول می انگارند و متأسفانه عواقب سخت و مخرب عدم مراجعه به روانشناس و مشاور را برای مدت ها به جان می خرند. اما علم روز بر این نکته تأکید می ورزد که سلامت عمومی انسان در پرتو توازن و تعادل میان عملکردهای جسمی- روانی و اجتماعی بدست می آید. این همان مقوله ای است که در دنیای علم به رویکرد biopsychosozial اشتهار دارد. در این معنا سلامت روان شایسته همان میزان اهمیتی است که برای موضوعات جسمی و شرایط اجتماعی- اقتصادی قائل می شویم.
اما آیا براستی انسان ها همان بهایی را که به موضوعات دیگر زندگی می دهند، برای مقولات روانی و آرامش درونی خویش نیز قائلند؟ طراوت و شادابی پوستمان بسیار زیبا و با اهمیت است، اما آیا به همان میزان و یا حتی کمتر از آن به طراوت و شادابی روانمان نیز دقت می کنیم؟ چیدمان دلخواه منزل، تجهیزات اتوموبیل و آخرین مدل موبایل باعث آرامش و شادی بیشتر در زندگی است و البته خوب، اما آیا اندکی نیز به نظم و چیدمان دستگاه روان خودمان فکر می کنیم؟ با دقت فراوان مراقب تعویض فیلتر روغن اتوموبیل هستیم، فیلتر روح و روانمان چطور؟ آیا همانگونه که در سنت پسندیده خانه تکانی شب عید، ابزار و وسایل زائد موجود را بیرون ریخته و وسایل دیگر و در و پنجره های خانه را نظافت می کنیم، زمانی هم به خانه تکانی فکری- روانی- رفتاری خود اختصاص می دهیم؟ آیا رفتارها، عادات، افکار و هیجانات خویش را همچون ابزار و وسایل خانه زیر و رو می کنیم تا گرد و غبار آن را بزداییم، یا عادات ناپسندی که باعث رنجش خود و اطرافیانمان هست را بدور انداخته و همچون وسایل شیک و آخرین مدل خانه، عادات و رفتارهای تازه و بهتر جانشین آن ها کنیم؟ آیا . . . آیا. . . ؟
دلایل مراجعه به روانشناس و مشاور
●مشکل یا بیماری
موقعی که با مشکل و یا بیماری درگیر هستیم که به تنهایی قادر به رفع و درمان آن نیستیم. طبیعی است که انسان نمی تواند به همه موارد زندگی اشراف و بر آن ها تسلط داشته باشد و همانگونه که هنگام معده درد به پزشک داخلی، هنگام دعوای حقوقی به وکیل و هنگام خراب شدن کامپیوتر به مهندس مربوطه مراجعه می کنیم، هنگام درگیر شدن با مشکلات و بیماری های روانی نیز مراجعه به روانشناس لازم و قابل توصیه است.
●ارتقای کیفیت زندگی
بسیاری از مواقع مفید است جهت ارتقای کیفیت زندگی و دریافت مشورت با یک روانشناس ملاقات نمود. بنابراین برای مراجعه به روانشناس و مشاور نباید الزاما دارای مشکل و یا بیماری خاص بود. شاخه نسبتاً جدید «روانشناسی سلامت» دقیقاً به همین موضوع عنایت دارد، یعنی بالا بردن سطح کیفی زندگی و بهداشت روان بوسیله کسب مهارت های جدید.
●پیشگیری
پیشگیری همیشه کم هزینه تر از درمان است. بسیاری از مشکلات و بیماری ها پیش آگهی های مشخصی دارند. بهتر است قبل از بروز مشکلات و در صورت بروز آن ها، جهت پیشگیری از مزمن شدن مشکلات که به مراتب هزینه های زمانی و مالی بیشتری در بر خواهد داشت، با مراجعه به موقع به روانشناس از عوارض قابل پیشگیری جلوگیری کنیم.
Dr. Saied Pirmoradi, Dipl. Psychologe, Familientherapeut